Hoe krijg je het?

Lymfoedeem kan een aangeboren afwijking zijn of kan ontstaan door een invloed van buitenaf.

Aangeboren of primair oedeem

Een  lymfoedeem als gevolg van een aangeboren afwijking van het lymfestelsel noemen  we een primair lymfoedeem. Er kan sprake zijn van te weinig lymfevaten, te  smalle, te brede of van een aandoening van de lymfeknopen. Hoewel het  verschillende vormen kan aannemen, komt primair lymfoedeem voornamelijk voor in  voeten en benen. Primair lymfoedeem kan zich direct na de geboorte al uiten. In  de meeste gevallen echter ontwikkelt het zich tussen de puberteit en het  vijfendertigste levensjaar en treft het ongeveer vier keer zoveel vrouwen als  mannen. Maar ook daarna kan primair lymfoedeem zich nog ontwikkelen. Bij een  later optredend primair lymfoedeem is er meestal sprake van een specifieke  oorzaak waardoor het min of meer “slapende” lymfoedeem wordt geactiveerd. Dit  kan van alles zijn, van een hevige verwonding tot een simpele muggenbeet.

Verworven of secundair oedeem

Dit  ontstaat door een invloed van buitenaf die het lymfestelsel beschadigt. Dat kan  een wondroosinfectie zijn, ernstige verbranding van de huid of een open  botbreuk. Vaker is lymfoedeem een gevolg van de behandeling van kanker.  Lymfklieren worden verwijderd of beschadigd door operatie en bestraling. Ze  kunnen dan hun werk niet meer goed doen. Het oedeem ontwikkelt zich in de buurt  van de beschadigde onderdelen van het lymfestelsel en kan dus in theorie in het  hele lichaam voorkomen. De meest voorkomende plekken zijn echter de armen  en  benen. Lymfoedeem  kan direct na behandeling optreden, maar het kan ook vele jaren later op een  onverwacht moment nog de kop opsteken. Een  andere vorm van secundair lymfoedeem is de filariasis, een  tropische aandoening veroorzaakt door een parasiet die zich in het lymfstelsel  nestelt en dit ernstig beschadigt.

Hoe zien de behandelingsfasen eruit?

De behandeling van lymfoedeem is meestal langdurig en  intensief. Er wordt onderscheid gemaakt tussen:

• ontstuwingsfase en
• onderhoudsfase

Ontstuwingsfase

In deze fase verschillende  behandelingen ingezet om zo snel en zoveel mogelijk vermindering van het oedeem  te bewerkstelligen. Dit wordt ook wel de complexe fysische ontstuwingstherapie  (CFO) genoemd. Het is een intensieve fase waarbij soms wel dagelijks behandeld  wordt.
De behandeling bestaat uit een combinatie van:
– manuele lymfedrainage
– compressie (zwachtelen)
– aanleren van zelfmassage
– informatie over huidverzorging en leefregels
Deze fase duurt zolang er nog vermindering van het oedeem te verwachten is, in  elk geval enkele weken.
De fase wordt afgesloten met het aanmeten van therapeutische elastische kousen.

Onderhoudsfase

In deze fase valt er geen  vermindering van het oedeem meer te verwachten. De nadruk ligt op het stabiel  houden van het lymfoedeem en het voorkomen van complicaties. Daarbij blijven  dezelfde behandelingen als in de ontstuwingsfase van kracht, maar minder frequent.
Deze fase duurt zolang u leeft. Lymfoedeem is immers een chronische aandoening.

Bron: NLNet, Lymfoedeem (http://www.lymfoedeem.nl/lymfoedeem/)

Link naar pagina Huidarts: https://www.huidarts.com/huidaandoeningen/lymfoedeem/